Streszczenie: Wstęp; Rozdział 1. Przegląd badań nad rozwojem mowy u dzieci w wieku przedszkolnym: 1. Badania w ujęciu językoznawczym; 2. Badania w ujęciu psychologicznym i innym; 1.2. Rola języka w rozwoju psychicznym dziecka; 1.2. Sposoby opanowania języka i władania nim; 1.2. Rozwój kompetencji językowej w mowie dziecka; 3. Badania w ujęciu pedagogicznym; Rozdział 2. Problematyka pracy i metody badań: 1. Problem i cel pracy; 2. Charakterystyka badanych dzieci na tle ich środowiska; 3. Zastosowanie metody badawcze; Rozdział 3. Analiza struktur powierzchniowych: 1.Wypowiedzenie pojedyncze; 1.1. Rodzaje zdań pojedynczych; 1.2. Równoważniki zadań; 1.3. Rozwój schematów zdania pojedynczego; 1.4. Zdania rozwinięte; 1.5. Długość wypowiedzeń pojedynczych; 1.6. Określniki wypowiedzeń pojedynczych; 1.7. Zjawisko elipsy w mowie dziecka; 1.8. Szyk wyrazów w wypowiedziach pojedynczych; 2. Wypowiedzenia wieloskładowe ( złożone ); 2.1. Wypowiedzenia współrzędne; 2.2. Wypowiedzenia podrzędne; 2.3. Wypowiedzenia współrzędno-podrzędne wieloskładowe; 2.4. Wypowiedzenia eliptyczne; 2.5. Wypowiedzenia zestawione lub mowa niezależna; 2.6. Szyk zdań w wypowiedziach podrzędnie złożonych; Rozdział 4. Charakterystyczne cechy mowy potocznej dzieci: 1. Odstępstwa w zakresie związku zgody; 2. Brak zgody w użyciu czasu; 3. Wypowiedzenia wykolejone jako typowa struktura mowy potocznej; 4. Wypowiedzenia niedokończone; 5. Typowe cechy dialogu mówionego; 6. Wykolejenia anakolutyczne; 6.1. Wypowiedzenia bez podstawy zespolenia; 6.2. Brak niektórych składników w wypowiedzeniu; 6.3. Nieprawidłowe użycie spójników i zaimków względnych; 7. Potok składniowy; 8. Powtórzony element tekstotwórczy; Rozdział 5. Intencja semantyczna i jej werbalna realizacja: 1. Podłoże intencji semantycznej a struktura powierzchniowa wypowiedzeń dzieci; 2. Rodzaj zajęć a kształtowanie się w mowie dzieci intencji semantycznych ujmowanych w różne struktury składniowe; 2.1. Zajęcia z dominacją różnych form działania; 2.2. Zajęcia z dominacją działalności umysłowej; 2.3. Zajęcia z dominacją ekspresji słownej; 3. Charakterystyka struktur powierzchniowych ujmujących intencje semantyczne dzieci; Rozdział 6. Determinanty rozwoju struktur składniowych i intencji semantycznych w mowie dzieci w wieku przedszkolnym: 1. Wnioski wynikające z badań; 2. Prace w przedszkolu nad rozwijaniem struktur składniowych; Bibliografia; Spisa tabel, schematów i rysunków; Summary